 |
Jabłko znane jest człowiekowi od
czasów poprzedzających narodzenie Chrystusa. Pojawia się w
mitologii, gdzie jest symbolem niezgody. Mało kto wie, że w
historii chrześcijaństwa jabłko jest symbolem nieporozumień,
walki o władzę i wpływy. Symbolika ta wcale nie pochodzi z
historii o Adamie i Ewie.
Rajski owoc zwany był również
„kłamstwem papieża”. Pierwsze pisma biblijne wskazują na to,
że zakazanym owocem była figa. Dlaczego więc mówiono o jabłku?
Czemu i komu ono winne? Jak możecie się domyślić, chodziło o
dyskredytację przeciwnika, w tym przypadku Celtów. Mieszkali oni na
północ od granicy wpływów rzymskokatolickich. Druidzi, czyli
celtyccy kapłani, podczas odprawianych mszy używali właśnie cydru
jako „boskiego napoju”. Wymarzony raj nazywali Avalon lub Wyspą
Jabłek. Obie grupy wierzących nie pałały do siebie sympatią. Nic
więc dziwnego, że prześcigali się w wzajemnych oskarżeniach i
wymyślaniu kar dla przeciwnika. Rzymski poeta Avitus owoce będące
symbolem zakazanej wiedzy określał słowem „pomum”, które to
pochodzi od Pomona, pogańskiego boga żniw.
Celtowie wierzyli, że w jabłku
zawarta jest boska mądrość, a jedzenie ich może przenieść
człowieka do raju. W chrześcijaństwie zaś jabłko oznaczało
wygnanie z upragnionego raju i wędrówkę do piekła. Aztekowie zaś
wierzyli, że ludzie żyli niegdyś w rajskim ogrodzie, gdzie za
pokarm brano kwiaty. Wg tamtejszych wierzeń to właśnie w kwiatach
była zawarta boska mądrość, którą uważano za coś pozytywnego.
Tak samo było z Celtami i ich jabłkami.
W języku mieszkańców północy jabłko określano słowem „apal”, wierzono przy tym, że owa nazwa pochodzi od Apolla, boga słońca. Chrześcijanie natomiast przypisywali je do Wenus i pożądania. Jabłka niegdyś mogły uchodzić również za symbol choroby wenerycznej, w końcu niektóre z ich odmian były czerwone i niezwykle kuszące.
Ta niecodzienna wojna między katolikami i Celtami trwała wiele stuleci, a jej echo pobrzmiewa do dzisiaj w wierzeniach, mitach i legendach. Nie ulega jednak wątpliwości, że w ostatecznym starciu to właśnie jabłko wygrało. Dzisiaj bez wyrzutów sumienia możemy delektować się jego smakiem i odgłosem podczas wbijania w nie zębów. Wydaje mi się, że nie skłamię, jeśli powiem, że to właśnie te dźwięki w dużej mierze odpowiadają za przyjemność płynącą z jedzenia.
W Polsce jabłka kojarzone są
najczęściej z szarlotką. Przepis na nią zaprezentuje i ja, ale w
wersji francuskiej.
 |
| Tarte Tatin |
- 110 g niesolonego masła
- 300g cukru
- 6-7 twardych jabłek (obranych, przepołowionych i wydrążonych)
- gałązka świeżego rozmarynu, drobno posiekanego lub przekrojona na pół laska wanilii
- gotowe ciasto francuskie
Na patelni (którą można
włożyć do piekarnika) o średnicy 25-30 cm rozpuścić masło na
średnim ogniu, dodać cukier i pozwolić mu się rozpuścić aż do
uzyskania pięknego, złotego karmelu. Najlepiej nie używać do tego
żadnych łyżek do mieszania. Wystarczą koliste ruchy patelnią,
dzięki temu cukier nie będzie się krystalizował. Po uzyskaniu
koloru zdjąć.
Do karmelu dodać rozmaryn lub wanilię i ułożyć jabłka najciaśniej jak się da, ponieważ podczas gotowania i tak ich rozmiar zmniejszy się. Po ułożeniu na patelni znowu postawić ją na średnim ogniu i gotować ok 8 minut, aż jabłka zaczną puszczać własny sok. Wtedy zwiększyć ogień aż jabłka zaczną się karmelizować od dołu, a większość soku wyparuje. Przewrócić je na drugą stronę i dalej gotować aż do uzyskania ciemnozłotego koloru na drugiej stronie. Zdjąć z ognia.
Do karmelu dodać rozmaryn lub wanilię i ułożyć jabłka najciaśniej jak się da, ponieważ podczas gotowania i tak ich rozmiar zmniejszy się. Po ułożeniu na patelni znowu postawić ją na średnim ogniu i gotować ok 8 minut, aż jabłka zaczną puszczać własny sok. Wtedy zwiększyć ogień aż jabłka zaczną się karmelizować od dołu, a większość soku wyparuje. Przewrócić je na drugą stronę i dalej gotować aż do uzyskania ciemnozłotego koloru na drugiej stronie. Zdjąć z ognia.
Nastawić piekarnik na 200
stopni. Wyjąć ciasto francuskie z opakowania i rozwałkować je na
grubość około 2 milimetrów. Dla ułatwienia można je lekko
oprószyć mąką. Wyciąć z niego okrąg odrobinę większy niż
szerokość patelni. Aby przełożyć ciasto na jabłka, najlepiej
zrolować je na wałku i rozwinąć je na jabłkach. Delikatnie
wcisnąć ciasto tak, aby utworzyło krawędzie wokół jabłek. Na
środku ciasta należy zrobić małą dziurkę, która umożliwi
ucieczkę pary.
Piec około 20-25 minut, aż ciasto stanie się złote i chrupiące. Po wyjęciu z piekarnika najlepiej odczekać 10 minut, aż karmel ostygnie. Położyć talerz lub paterę na cieście i ostrożnie odwrócić.
Ciasto najlepiej jeść ciepłe. Dodatkowo możecie je podać z creme fraiche, posypać prażonymi migdałami lub dodać kulkę lodów.
Piec około 20-25 minut, aż ciasto stanie się złote i chrupiące. Po wyjęciu z piekarnika najlepiej odczekać 10 minut, aż karmel ostygnie. Położyć talerz lub paterę na cieście i ostrożnie odwrócić.
Ciasto najlepiej jeść ciepłe. Dodatkowo możecie je podać z creme fraiche, posypać prażonymi migdałami lub dodać kulkę lodów.
Smacznego. :-)
/źródła:
Tekst: "In the devil's garden" Steward Lee Allen
Przepis i zdjęcie nr 2: "French food safari" ; przepis: Guillaume Brahimi
Przepis i zdjęcie nr 2: "French food safari" ; przepis: Guillaume Brahimi
